SOLLICITEREN: MIND FUCKS EN PARAMETERS

Solliciteren

Welkom in de wondere wereld van toneelspel, aftasten, verwachtingen, verkooppraatjes, projecties en andere - excusez le mot - mind fucks.... En let wel: het is onze eigen mind die deze "fucks" met ons uithaalt!

Na paar minuten "weet" je het al...

Je komt binnen, bekijkt het pand en ontmoet vaak eerst de receptioniste. Je gesprekspartner haalt je op. Je geeft mekaar een hand en kijkt mekaar in de ogen. Praat wat over het weer, de file of krantekoppen en eerlijk gezegd, heb je je dan al een aardig beeld gevormd van wie die ander is. Natuurlijk praat je nog een uur verder. Over carrièrestappen, talenten en valkuilen. En natuurlijk over het bedrijf. Maar luister je dan wel echt? En wat laat je zien? Of zoek je beiden naar bevestiging van datgene, wat je al denkt te weten?

Ook young professionals zie ik vaak binnenkomen met een duidelijk doel: ik wil de baan! Logisch, maar ook een beetje gevaarlijk. Want is dat wel echt zo? En onderzoeken ze dat wel voldoende?

Chemie maakt blind

Vergelijk het eens met een eerste afspraakje.

Je ontmoet elkaar voor de eerste keer. In de eerste minuten werkt jouw brein zich langs razendsnel langs een aantal voor jou belangrijke parameters. Vriendelijk? Check. Verzorgd? Check. Grappig? Check. Geïnteresseerd? Check. Een topdate, waarin die parameters vervolgens alleen maar verder bevestigd worden.

De eerste chemie is er. Je wordt verliefd. De eerste tijd is heerlijk. Maar als je mekaar beter leert kennen, is je partner is misschien helemaal niet zo vriendelijk, verzorgd, grappig of geïnteresseerd. Als je kritisch terugdenkt, waren er tijdens de date toch al wel een paar tekenen, maar die heb je toen terzijde geschoven. Waarom eigenlijk? Simpel. Je brein zocht naar bevestiging van het eerst gevormde beeld en ontkende of vertekende de rest naar eigen goeddunken.

In sollicitatie gesprekken kan hetzelfde gebeuren. Je wordt een beetje verliefd op het eerste beeld en daarna let je eerlijk gezegd niet meer scherp op. Bedrijven beseffen zich dit steeds meer. IQ testen, cases en assessments worden ingezet. Met een hogere voorspellende waarde dan de interactie tussen mensen, die zo gevoelig blijken voor die verwarrende chemie.

Wie is de baas, jij of de chemie?

Je bent op zoek naar een bedrijf dat bij jou past. Waar je voor langere tijd een plaats vindt waar jij kan en mag groeien. Toch?

Terwijl de chemie evengoed zijn werk doet, heb jij dus een duidelijk doel: zoeken naar hard bewijs voor de voor jou belangrijke parameters. Vooral de zaken die moeilijker te meten zijn worden beïnvloed door de chemie. En toevallig zijn die parameters in ieder bedrijf - echt heel toevallig - altijd helemaal in orde.

Overal heerst namelijk een heerlijk informele cultuur, is veel vrijheid, aandacht voor werk-privé balans, op maat mentoring, voldoende eigen verantwoordelijkheid en bestaat de ruimte om jezelf te zijn en eigen inbreng en initiatief te tonen.

Sure...

In gesprekken die ik heb gevoerd, heb ik me vaak genoeg laten belazeren door de chemie. Iets willen geloven, willen zien wat later helemaal niet zo bleek te zijn. Zowel aan de zijde van sollicitant als aan de zijde van recruiter. Daarom ben ik op zoek gegaan naar manieren om uit een gesprek toch eerlijke informatie te krijgen. De beste 5 zal ik hieronder met je delen. Hopelijk heb je er iets aan.

5 Tips

Bedrijven en mensen schetsen jou het plaatje, dat ze je willen schetsen. Sommigen zullen zelf ook geloven wat ze je vertellen, anderen wellicht niet.

Het is - helaas - niet zo gebruikelijk om een bedrijf waar je wil werken, te onderwerpen aan testen of assessments, dus jij bent op jezelf aangewezen!

1. Zorg dat je goed weet, wat jij echt belangrijk vindt. Het is heel verleidelijk om in een leuk gesprek op te gaan in de waarden van de ander. Je openstellen is prima, maar vergeet je eigen parameters niet. Formuleer er minstens 5, schrijf ze op en zet er 2-3 concrete vragen bij. Zorg ervoor, dat deze vragen echt aan bod komen.

2. Schrijf besproken zaken die je belangrijk vindt in het gesprek zo letterlijk mogelijk op. Doe dit tijdens het gesprek. Vraag eventueel of de ander daar bezwaar tegen heeft. Zo kun je het later nog eens teruglezen en rustig op je laten inwerken. Weet: je brein vertekent, vergeet en vult ongevraagd aan. Met je aantekeningen kun je letterlijk terughalen wat er gezegd is. Heb je de tip wel eens gehad voor een belangrijk gesprek bij een arts? Nou, dit is niet anders!

3. Maak niet de fout door te denken, dat het gevoel dat je hebt bij een gesprek je bewijs levert van hoe het bedrijf daadwerkelijk is. Weet je nog van die eerste date? De chemie die jij op 1 moment ervaart bij 1-2 mensen van een bedrijf is niet per se representatief. Daarbij: als het een recruiter is, zul je waarschijnlijk niet eens met diegene samenwerken.

4. Maak het klein, concreet en persoonlijk. Door van de hoofdlijnen af te gaan en juist te praten over persoonlijke belevenissen laat je meer van jezelf zien. Daardoor kun je ervaren hoe de ander op jouw beleving reageert. En andersom.
Feit: een casus heeft voorspellende waarde. Daarom laten bedrijven je ook zweten op een ad hoc situatie. Dat kun jij ook doen, met een live case. Die begint met de woorden: "Stel dat ..." en eindigt met de vraag:" wat zou u dan doen?" Maak de vraag zo concreet mogelijk en neem ook alleen genoegen met een concreet en actief antwoord vanuit de "ik-vorm".

5. Actie- reactie. In een gesprek ben je continue op elkaar aan het reageren en afstemmen, instemmen, afweren of afzetten. Ben je daarvan zoveel mogelijk bewust van je eigen aandeel. Anders ken je de ander onjuist gefundeerd allerlei eigenschappen toe.
Paar voorbeeldjes:
Als je een oordeel ervaart van de ander, komt dat door jouw onzekerheid op dat moment, of ervaar je echt een dwingende mening?
Als je merkt dat het gesprek stokt, wat is daarin dan jouw aandeel en wat deed de ander?
Kortom, je kunt alleen funderen wat je van de ander vindt, als je dit op concrete gedragingen kunt baseren.

Succes!

Marloes van Esseveld | 4 februari 2014